W latach 1881-1939 w miejscu obecnej Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej, u zbiegu ulic Mickiewicza i Sienkiewicza, stała synagoga - żydowski dom modlitwy - zniszczona przez Niemców we wrześniu 1939 roku. W latach 60. XX wieku, dzięki staraniom członków Związku Polskich Artystów Plastyków, wybudowano w tym miejscu Pawilon Wystawowy ZPAP.

- "Wystawa jest swego rodzaju studium przypadku miejsca obecnej galerii sztuki współczesnej. Z jego pomocą chcemy przyjrzeć się zagadnieniu tworzenia tożsamości miejsca oraz roli, jaką w tym procesie odgrywa kontekst historyczny, stratyfikacja nowych znaczeń i funkcji, oraz rodzaje relacji i napięć między tymi znaczeniami. Według Yi-Fu Tuana „to, co na początku jest przestrzenią, staje się miejscem w miarę poznawania i nadawania wartości", które zmieniają się, nawarstwiają, zacierają, zwalczają. Relacje między tymi warstwami, często bardzo skomplikowane, również współtworzą tożsamość miejsca, lub wręcz ją definiują.

Tytuł TANCEBA, wywodzi się z hebrajskiego skrótu: ה.ב.צ.נ.ת [TNCBH]. Jest to skrót hebrajskiej sentencji nagrobnej, która w luźnym tłumaczeniu brzmi: Niech jego/jej dusza będzie zachowana w pamięci żyjących. Wykorzystując zapis historyczny, materiały źródłowe, rozmowy, wywiady i obserwacje, staramy się dotrzeć do znaczenia tego miejsca. Zadajemy pytanie o sposób, w jaki zmienia się odbiór społeczny miejsca wraz ze zmianą jego przeznaczenia. Sposób, w jaki wydarzenia mogą naznaczać, piętnować, wpływać na wymowę miejsca i jego odbiór społeczny. Czy istnieje coś takiego jak „pamięć miejsca"? Czy zgodnie z teorią fenomenologii miejsca Christiana Norberga-Schulza każde miejsce ma swoje genius loci, a co za tym idzie - postrzegamy miejsce w sposób statyczny, jako funkcję cech emanujących ze środowiska fizyczno-przestrzennego, a może, jak chce Yi-Fu Tuan, miejsce to termin oznaczający wyłącznie doświadczenie wewnętrzne?

TANCEBA nie jest próbą udowodnienia którejś z teorii fenomenologii architektury - naszym celem jest raczej poszukiwanie i zadawanie pytań. Nie staramy się bronić czy krytykować, rozliczać z przeszłością ani stawiać pomników. Bardziej interesuje nas możliwość dotarcia do głębszych, być może jeszcze niezbadanych, kontekstów i znaczeń otaczającej nas przestrzeni.

TANCEBA nie jest zamkniętym projektem, prezentowane prace będą się rozwijały i zmieniały przez cały czas trwania wystawy. Finisaż będzie podsumowaniem i dopełnieniem kilkutygodniowej pracy nad projektem.

Małgorzata Łuczyna, Jacek Złoczowski - kuratorzy projektu i wystawy

Czas trwania wystawy: 11 maja - 22 czerwca 2017.