Firmy przewozowe oferujące swoim kontrahentom transport ładunków niebezpiecznych, muszą spełniać dodatkowe wymogi i przestrzegać polskich oraz europejskich przepisów i norm prawnych. Jak poprawnie zorganizować przewóz materiałów niebezpiecznych? Kto ponosi odpowiedzialność za poszczególne etapy całej operacji i jak przygotować swoich pracowników do przewozu ładunków uznawanych za niebezpieczne? Dowiesz się, czytając do końca ten artykuł.

O ile transport drogowy wymaga zachowania szczególnej ostrożności i spełnienia wielu rygorystycznych norm, aby auto w ogóle mogło wyjechać na drogę, o tyle przewóz materiałów niebezpiecznych, to prawdziwa „wyższa szkoła jazdy”. I nie chodzi tu wyłącznie od umiejętności kierowców, ich doświadczenie w przewożeniu takich materiałów czy właściwe przygotowanie ładunków. Cały proces organizacji transportu materiałów niebezpiecznych to skomplikowana procedura, wymagająca zgodności z przepisami obowiązującymi w Polsce i na terenie Unii Europejskiej.

 

Czym jest ładunek niebezpieczny?

 

Za ładunek niebezpieczny przepisy uznają każdy ładunek, który ze względu na swoje właściwości może stanowić niebezpieczeństwo dla ludzi, środowiska, atmosfery lub ludzkiego dobytku. Będą to więc wszelkiego rodzaju agresywne chemikalia, gazy, ciecze, paliwa, oleje, ale także materiały wybuchowe oraz wiele innych ładunków, które mogą występować w 3 stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym. W zależności od specyfiki poszczególnych materiałów, ich stanu skupienia, a także ewentualnego zagrożenia dla środowiska i ludzi, ich transport wymaga odpowiedniego przygotowania i oznakowania.

 

Podstawowym dokumentem regulującym transport materiałów niebezpiecznych w naszym kraju i na ternie Europy jest umowa europejska ADR, którą Polska ratyfikowała w połowie lat 70. ubiegłego wieku. Co więcej, firmy transportowe świadczące przewóz ADR muszą stosować się do przepisów zawartych w ustawach: prawo o ruchu drogowym, prawo przewozowe oraz oczywiście ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych. Materiały niebezpieczne klasyfikuje się według 13 kategorii, z których każda oznakowana jest właściwym numerem UN.

 

Organizacja transportu i odpowiedzialność na poszczególnych etapach

 

Odpowiedzialność związana z transportem materiałów niebezpiecznych dotyczy wszystkich zaangażowanych w ten przewóz. Nadawca, czyli firma zlecająca transport, ma obowiązek oznakować odpowiednio transplantowany ładunek, używając właściwych do danych materiałów opakowań, zapewniających ich trwałość i bezpieczny przewóz. Jednocześnie na nadawcy ciąży obowiązek oznakowania ładunku i jego prawidłowego załadunku. Firma transportowa, przyjmująca zlecenie na transport materiałów niebezpiecznych, powinna zapewnić, podstawić i oznakować odpowiedni pojazd, umożliwiający przepisowy przewóz. Obowiązkiem przewoźnika jest również oznakowanie pojazdu oraz zapewnienie go w niezbędne wyposażenie. Z kolei kierowca pojazdu przewożącego materiały niebezpieczne powinien oczywiście zapoznać się ze wszystkimi niezbędnymi w tym zakresie przepisami, jednocześnie potrafić zachować się w sytuacji zagrożenia, a także – tak prowadzić pojazd, by wykluczyć lub zminimalizować ewentualne niebezpieczeństwa.

 

Szczególna rola doradcy ADR

 

Nie każda firma transportowa może wykonywać transport materiałów niebezpiecznych. Oprócz właściwie przygotowanej floty pojazdów niezbędnym warunkiem jest także zatrudnienie w przedsiębiorstwie doradcy ADR do spraw bezpieczeństwa. Jest to osoba, która ukończyła specjalistyczny kurs i zdała państwowy egzamin w zakresie doradztwa w przewozie materiałów niebezpiecznych zgodnie ze standardem europejskiej umowy ADR. Posiadanie takich kompetencji czyni pracownika pożądanym przez firmy transportowe, ze względu na możliwość świadczenia usług związanych z przewozem niebezpiecznych ładunków. Do obowiązków doradcy ADR należy m.in.: pomoc bieżąca przy organizacji i planowaniu przewozu materiałów niebezpiecznych, kontrola transportu pod kątem prawnym, przygotowywanie raportów i sprawozdań.

 

Egzamin na doradcę ADR

 

Do egzaminu na doradcę ADR może przystąpić osoba, która ukończyła 21 lat, nigdy nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie oraz ma wyższe wykształcenie. Egzamin składa się z 3 części: ogólnej, specjalistycznej oraz zadania praktycznego. Opłata egzaminacyjna wynosi 500 zł, a osoba ubiegająca się o certyfikat powinna najpóźniej 2 tygodnie przed proponowaną datą egzaminu dostarczyć komplet wymaganych dokumentów do Transportowego Dozoru Technicznego.

 

Jak przygotować się do egzaminu

 

Aby móc przystąpić do egzaminu, konieczne jest przejście specjalistycznego szkolenia. Kursy organizowane są w całym kraju, przez wyspecjalizowane ośrodki szkoleniowe, np. https://star.edu.pl/szkolenia-adr/kurs-doradcy-adr-dgsa. W trakcie szkolenia kursanci pozyskują kompleksową wiedzę na temat wszystkich niezbędnych zagadnień, związanych z transportem materiałów niebezpiecznych, otrzymują dostęp do materiałów szkoleniowych, a także realizują zadania praktyczne, by w skuteczny i kompleksowy sposób przygotować się do egzaminu państwowego.