Kiedy i na jakiej podstawie wystawić pracownikowi skierowanie na badania kontrolne?

Pracownik jest dłużej niż 30 dni na zwolnieniu lekarskim. Czy do wystawienia skierowania na badania kontrolne wystarczy zgłoszenie pracownika o zakończeniu leczenia, czy wymagane jest okazanie przez pracownika zaświadczenia o ukończeniu leczenia?

Przepisy prawa pracy regulujące zagadnienie kierowania pracownika na badania kontrolne nie regulują w sposób bezpośredni kwestii omawianej w pytaniu. Można zatem przyjąć, że wystarczającą przesłanką skierowania pracownika na kontrolne badania profilaktyczne jest upływ terminu czasowej niezdolności do pracy wskazanego w orzeczeniu lekarskim i potwierdzenie tego faktu stawiennictwem pracownika w zakładzie pracy – w stanie fizycznej i psychicznej gotowości do wykonywania obowiązków.

Badania profilaktyczne

Badania lekarskie należy zaliczyć do szczególnie istotnych środków profilaktycznych z uwagi na fakt, iż pozwalają zapobiegać (przynajmniej w teorii) świadczeniu pracy przez osoby, które z uwagi na stan zdrowia nie powinny danej pracy wykonywać. Pracownik powinien mieć zatem nie tylko właściwe kwalifikacje do wykonywanej pracy, rozumiane jako ogół umiejętności i kompetencji niezbędnych do świadczenia pracy, niezbędne są również właściwe kwalifikacje zdrowotne.

Ważne

Zasadą jest, że wstępnym badaniom profilaktycznym podlegają osoby przyjmowane do pracy oraz pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy oraz inni pracownicy przenoszeni na stanowiska, na których występują czynniki szkodliwe lub warunki uciążliwe.

Badania profilaktyczne, wstępne oraz okresowe, zachowują co do zasady ważność przez okres czasu wynikający z treści orzeczenia lekarskiego. Jednak w szczególnych przypadkach weryfikację zdolności do wykonywania pracy należy przeprowadzić wcześniej – zwłaszcza w przypadku gdy pracownik był przez dłuży czas niedysponowany ze względów zdrowotnych.

Badanie kontrolne

Badaniom kontrolnym podlegają pracownicy przed dopuszczeniem do pracy w przypadku gdy z powodu choroby przebywali na zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni. Celem badań kontrolnych jest ustalenie czy pracownik jest zdolny do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku po dłuższym okresie niezdolności do pracy wywołanej chorobą. Istnieje bowiem obawa, że pracownik w związku z długotrwałą niezdolnością do pracy z powodu choroby utracił zdolności zdrowotne do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku, w warunkach środowiska pracy opisanych w treści skierowania na badania.

Przepisy Kodeksu pracy zobowiązujące pracodawcę do skierowania pracownika na profilaktyczne badania kontrolne nie uzależniają tego obowiązku od konieczności przedstawienia przez pracownika zaświadczenia lekarskiego odrębnego, stwierdzającego jednoznacznie koniec procesu leczenia. W typowych przypadkach wystarczającą przesłanką zobowiązującą pracodawcę do skierowania pracownika na badania kontrolne jest upływ okresu czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby – okresu wskazanego przez lekarza po orzeczeniu lekarskim, który jest pracodawcy wiadomy oraz stawiennictwo pracownika w zakładzie pracy w stanie fizycznej i psychicznej gotowości do jej realizacji. Brak zachowania któreś z powyższych przesłanek – upływu terminu czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub brak stawiennictwa w pracy – wstrzymuje obowiązek wystawienia i przekazania pracownikowi skierowania na badania kontrolne.

Pamiętaj

Problematyka kierowania pracowników na badania kontrolne mieści się w zakresie zainteresowań inspektorów pracy. Mają oni prawo zbadać czy pracodawca wywiązał się z obowiązku skierowania pracownika na badania, który stawił się do pracy po upływie choroby – a właściwie po upływie okresu leczenia wskazanego przez lekarza. Dla inspektora pracy najważniejsze jest to czy pracownik dostał prawidłowo sporządzone skierowanie na badania kontrolne przed dopuszczeniem do pracy, a nie to czy podstawą sporządzenia i przekazania pracownikowi skierowania na takie badanie jest taki, a nie inny dokument, z którego wynika zakończenie procesu leczenia.