Trzy lata temu minęło dwadzieścia lat od powstania Fiata Auto Poland. Obecności Fiata w Polsce poświęciliśmy osobny artykuł.

XX lat Fiata Auto Poland
(1992-2012)

Beskidy to nie Alpy, Bielsko nie Turyn, ale to pasjonaci motoryzacji sprawili, że piemoncki Turyn, kojarzony do tej pory z Całunem turyńskim, stał się stolicą imperium Fiata, a Bielsko miejscem, które poznał świat za sprawą ?czaru czterech kółek?. Kiedy w 1921 roku położono w Warszawie kamień węgielny pod budowę pierwszej fabryki Fiata poza granicami Włoch, jeszcze nie wiedziano, że pół wieku później stolica pożegna się z pozycją monopolisty na polskim rynku samochodowym. Mówiono wtedy o ?wielkim, kosztownym dziele na chwałę i pożytek przemysłu polskiego? i wierze w siły twórcze narodu, które pokonają przeciwieństwa. Kiedy 29 października 1971 roku postanowiono o budowie fabryki samochodów małolitrażowych, miała ona dostarczyć na rynek zwiastuna masowej motoryzacji. Wybór padł na Fiata 126 i Bielsko-Białą, miasto położone u stóp Beskidów, kojarzone do niedawna z przemysłem włókienniczym i kolejką linową na Szyndzielnię. Od tamtego czasu aż po dzień dzisiejszy Bielsko-Biała ? niczym włoskie Sanremo ? stało się producentem przebojów. Fiat zaczął jednoczyć ponad granicami. Wtedy jeszcze nie mówiono o globalizacji, dzięki której świat stał się mniejszy, a ludzi zbliżyła do siebie wiara, że życie na tej samej Ziemi do czegoś zobowiązuje.

Pierwszy mały Fiat opuścił bielską fabrykę w czerwcu 1973 roku, dwa lata później otwarto w Tychach drugą fabrykę samochodów, a dwumilionowy ?maluch? zjechał z taśmy produkcyjnej w 1985 roku, stając się dla Polaków tym samym, czym dla Włochów ?pięćsetka?, która po wojnie zmotoryzowała im kraj.
Przełomową datą w 90-letniej historii Fiata w Polsce był 28 maja 1992 roku, kiedy to w obecności prezesa Grupy Fiat, Giovanniego Agnelli, podpisano umowę pomiędzy Skarbem Państwa RP, FSM SA i Fiatem Auto SpA o powołaniu włosko-polskich spółek: Fiat Auto Poland, Magneti Marelli Poland i Teksid Poland. Spółki te zostały formalnie zawiązane 16 października 1992 roku. Od tego momentu obecność Fiata i firm, które za nim podążyły do Bielska, tworzyła nowy wymiar, wyrastający ponad dotychczasowe historyczne relacje. Spółka Fiat Auto Poland kontynuowała produkcję modelu 126p, dokonując w latach dziewięćdziesiątych restylingu auta. Równolegle produkowano Cinquecento. Ostatni, żółty Fiat 126p ?Maluch Happy End? o numerze seryjnym 3.318.674 opuścił linię produkcyjną bielskiej fabryki zakładu 22 września 2000 roku. Dwudziestosiedmioletni staż produkcyjny uczynił z ?malucha? rekordzistę wśród samochodów.

Fiat z Bielska znacznie rozszerzył gamę pojazdów wytwarzanych w fiatowskich fabrykach, uruchamiając produkcję samochodów Uno oraz należących do rodziny world car modeli Siena i Palio Weekend. Na początku 1998 roku zadebiutował następca Cinquecento ? Fiat Seicento, produkowany tylko w Polsce i eksportowany na rynki europejskie. We wrześniu 2003 roku spółka wprowadziła na rynek Fiata Pandę, który otrzymał prestiżowy tytuł Car of The Year 2004, jako pierwszy samochód z segmentu A w historii tego konkursu. W 2007 roku przyszła kolej na nowego Fiata 500, który, jako drugi samochód produkowany przez Fiata Auto Poland, zdobył tytuł Car of the Year 2008, i w 2008 roku na Forda Ka. Od maja 2011 spółka produkuje nową Lancię Ypsilon. To trzeci nowy model, którego seryjna produkcja została uruchomiona przez Fiata Auto Poland w ciągu ostatnich czterech lat, ale zarazem pierwszy z segmentu B, a właściwie B Premium, który po długim okresie produkcji skierowanej wyłącznie na segment A, produkowany jest w zakładzie Fiata Auto Poland w Tychach.

Obecnie Fiat Auto Poland jest w Polsce największym producentem samochodów i czołowym ich eksporterem. W swojej dwudziestoletniej działalności firma wyprodukowała 6,5 miliona samochodów, z czego wyeksportowała 5 milionów, co niewątpliwie stanowi bogaty dorobek przemysłowy. Dwudziestoletnią współpracę stawia się też za przykład udanej prywatyzacji dużego, państwowego przedsiębiorstwa w Europie Środkowej. Sukces, jaki Fiat Auto Poland może zapisać na kartach swojej historii, dotyczy zarówno funkcjonowania nowoczesnego przedsiębiorstwa, jak również tworzenia nowej, przemysłowej wspólnoty, wytwarzającej także własne normy kulturowe. Powstanie Fiata Auto Poland spowodowało napływ do Bielska-Białej najnowocześniejszych technologii i przyciągnęło czołowe firmy światowe różnych branż, które tutaj rozwinęły działalność. Dzięki przejęciu i dostosowaniu systemu pracy Fiata do polskich uwarunkowań gospodarczych, zagwarantowano w naszym kraju standardy produkcyjne, jakościowe i organizacyjne wspólne dla wszystkich zakładów koncernu i cenione na arenie międzynarodowej.
W ciągu 20 lat swojej działalności Fiat Auto Poland zainwestował w Polsce blisko 10 miliardów złotych. Poza inwestycjami związanymi z konkretnymi modelami samochodów (Cinquecento, Uno, Siena, Palio Weekend, Seicento, Panda, Fiat 500, Ford Ka, Lancia Ypsilon), dużą część funduszy przeznaczano na pokrycie prac badawczo-rozwojowych, poprawę warunków pracy, ochronę środowiska, realizację programów szkoleniowych oraz dostosowanie produkcji i działalności firmy do światowych standardów.
Sukcesy produkowanych przez Fiata Auto Poland modeli, ich jakość potwierdzona nagrodami sprawiają, że patrzymy na Bielsko-Białą i Tychy jak na miejsca, gdzie tworzą się wzory.

W swej pozaprodukcyjnej działalności Fiat Auto Poland wspiera inicjatywy kulturalne, sportowe i charytatywne. Istotnym kryterium jest znaczenie i prestiż inicjatyw, które Fiat decyduje się wspierać. Sponsorowanie ważnych i związanych z tradycją imprez służy kształtowaniu pozytywnego wizerunku firmy, budowaniu zaufania i kreowaniu wiarygodności.
Fiat Auto Poland angażuje się w szczególne wydarzenia sportowe, jak wyścig kolarski Tour de Pologne, Międzynarodowe Biegi Uliczne czy Rodzinne Rajdy Rowerowe. Pomaga także ważnym lokalnym klubom sportowym, jak siatkarkom z BKS Aluprof czy hokeistom z GKS Tychy. Teatr Polski w Bielsku-Białej, podobnie jak Bielskie Centrum Kultury i Miejskie Centrum Kultury w Tychach, znajdują się w stałej sponsoringowej ofercie. Prestiżowe wydarzenia kulturalne, w które angażuje się Fiat, mają znakomitą markę. Bez Fiata nie miałby szans zaistnienia Festiwal Kompozytorów Polskich, któremu patronował Henryk M. Górecki, Jazzowa Jesień ? jeden z największych festiwali tego typu w Polsce, Śląska Jesień Gitarowa czy organizowane w Bielsku-Białej koncerty Sacrum in Musica. Sport i kultura są od lat sferą szczególnie bliską firmie Fiat Auto Poland i to również spaja ogniwa koncernu niezależnie od tego, czy patrzymy na niego z perspektywy alpejskiej, czy beskidzkiej.