Międzynarodowy zespół artystyczny, bogate kostiumy, choreografia i metaforyczna scenografia. W miniony piątek w Teatrze Lalek ?Banialuka? w Bielsku-Białej odbyła się premiera spektaklu pt. ?Pierścień i róża?. Jest to widowisko muzyczne o miłości, w którym odnaleźć można współczesne polityczne odniesienia.

William Makepeace Thackeray, XIX-wieczny angielski pisarz stworzył baśń dla dzieci i młodzieży pt. ?Pierścień i róża?, która cieszy się niesłabnącą popularnością do dnia dzisiejszego. W Polsce jest znana m.in. dzięki ekranizacji Jerzego Gruzy z 1986 roku. Opowiedziana w niej historia księcia Lulejki, prawowitego władcy Paflagonii, który przed laty został pozbawiony królestwa przez swojego wuja, jest klasyczną baśnią o miłości, wychwalającą cnotę skromności i honoru, a ganiącą pychę, chciwość i niecierpliwość. Na uwagę zasługują także nietypowe imiona bohaterów - Gburia-Furia, Książę Lulejko czy Książę Bulbo.

Na granicy światów

 - Jest to przedstawienie burleskowe, można powiedzieć komedia dell?arte, Nasz spektakl, to opowieść zaczerpnięta żywcem z książki pt. ?Pierścień i róża?. Przedstawiona intryga jest strawna dla dzieci, ale pojawia się tu także wiele kontekstów czytelnych przede wszystkim przez widzów dorosłych. Na przykład jeden z bohaterów, król Krym-tatarii pochodzący z kraju, w którym się źle dzieje, może symbolizować współczesną Ukrainę - tłumaczy reżyser przedstawienia Paweł Aigner.

?Pierścień i róża? tylko z pozoru jest typową baśnią dla dzieci. Pojawia się w niej wiele metafor, które dostrzegą głównie starsi widzowie. Przykładowo grające znaczącą rolę w tej historii czarodziejskie przedmioty dają złudne poczucie chwilowego szczęścia. Z niezauważonej przez nikogo cichej służącej, Rózia przekształca się nagle - za sprawą pierścienia - w piękną kobietę, w której zakochuje się każdy mężczyzna - od króla po drwala, co przysparza jej wielu kłopotów.

Pełną humoru opowieść przerywają dramatyczne sceny bitew pomiędzy królestwami z jakże aktualnymi obecnie słowami piosenki: ?Czy warto się tak tłuc, by dowieść swoich racji??. W ?Banialuce? ta historia zyskała nowy wymiar dzięki artystycznej reżyserii Aignera oraz metaforycznej scenografii i kostiumom autorstwa Pavla Hubički.

Dziura spięta agrafką

 - Surrealizm scenografii przejawia się w nierównej podłodze, odrapanych ścianach, będących symbolem upadłego pałacu, i nierozgarniętych bohaterów. Nie ma w tym pałacu prawdziwego króla i ładnych księżniczek. Scenografie Hubički zawsze są niejednoznaczne, nie będą równe i ładne, tylko stworzone ze starych desek i kotar - dodaje reżyser przedstawienia.

Uwagę widza przykuwa spięta agrafką dziura w pałacowej ścianie, latające krzesła, przekrzywiony żyrandol czy dziurawe drzwi. Pojawiają się także elementy zaczerpnięte z obrazu Salvadora Dali pt. ?Trwałość pamięci?. Jednocześnie scenografia Hubički jest cytatem z realnego świata, do czego mogą nawiązywać dominujące w niej kolory flagi ukraińskiej - niebieski i żółty.

 - Scenografia w tej sztuce jest na granicy światów, jest pewnego rodzaju parabolą, bo ukazuje fragmenty upadłego królestwa. Ten surrealistyczny świat przeminionego piękna jest wokół nas, widać go chociażby w przestrzeni współczesnego miasta - podkreśla scenograf Pavel Hubička.

Widowisko dla każdego

?Pierścień i róża? na deskach ?Banialuki? jest zabawnym przedstawieniem muzycznym. Reżyser z jednej strony pozostał wierny literackiemu pierwowzorowi, a z drugiej wzbogaca treść o komizm sytuacyjny (np. dosłowne potraktowanie związku frazeologicznego ,,rzucić okiem? czy plotki ze współczesnych tabloidów na temat pałacowych intryg). Z tą wizją reżyserską umiejętnie komponuje się znakomita gra całego zespołu aktorskiego, w którym warto zwrócić uwagę na Ziemowita Ptaszkowskiego w roli Lulejki, Ryszarda Sypniewskiego (Czarna Wróżka) i obdarzonej pięknym głosem Martę Marzęcką (Różyczka).

Oryginalna choreografia Karoliny Garbacik umiejętnie dopasowuje się do muzyki Zbigniewa Karneckiego i ponadczasowych piosenek Macieja Wojtyszki. Wszystkie te elementy, połączone z poczuciem humoru i dynamiczną fabułą sprawiają, że ?Pierścień i róża? jest widowiskiem wartym polecenia zarówno dla młodzieży, jak i starszych widzów.

Agnieszka Pollak-Olszowska

Foto: D. Dudziak