Prawo do odliczenia podatku naliczonego nie będzie odebrane podatnikowi, który przy zachowaniu należytej staranności nie wiedział, że transakcja nabycia towaru została zorganizowana w związku z popełnieniem przez inny podmiot oszustwa lub nadużycia.

Dyrektywa 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej wspiera i uznaje jako cel zwalczanie oszustw i nadużyć przez organy administracji sądowej oraz administracyjnej. W związku z tym organy nie tylko mają możliwość, ale powinny odmawiać prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnikowi, jeżeli na podstawie obiektywnych przesłanek zostanie udowodnione, że skorzystanie z tego prawa wiąże się z oszustwem lub nadużyciem. W konsekwencji powinno się odmawiać odliczenia podatku naliczonego każdorazowo, jeżeli podatnik popełnia oszustwo lub nadużycie, jak również wtedy, gdy podatnik wiedział albo powinien wiedzieć, że przy nabyciu towaru uczestniczył w transakcji związanej z oszustwem.

Na podstawie wskazówek zawartych w metodyce Ministerstwa Finansów skierowanej do administracji skarbowej w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych, weryfikacji kontrahenta dokonujemy na etapie rozpoczęcia współpracy oraz na etapie jej kontynuacji. Oba etapy są podzielone według kryteriów formalnych oraz transakcyjnych.

Osobno ujęto ocenę dochowania należytej staranności przez podatnika w razie płatności przy wykorzystaniu mechanizmu podzielonej płatności. MF w metodyce reguluje kwestie w ten sposób, że płatność która zostanie zrealizowana na rzecz dostawcy towaru przy wykorzystaniu mechanizmu podzielonej płatności jest uznana za taką, w której podatnik dochował należytej staranności, jeżeli pozytywnie zweryfikował przesłanki formalne i nie zachodzą inne okoliczności, które w sposób jednoznaczny mogłyby wskazywać na brak dochowania należytej staranności.

Do najważniejszych kryteriów formalnych na etapie podjęcia współpracy należą weryfikacje:

  • Rejestracji w KRS, CEIDG;
  • Rejestracji jako czynny podatnik VAT;
  • Braku identyfikacji w wykazie podmiotów niezarejestrowanych jako podatnicy VAT;
  • Posiadania i przedłożenia stosownych koncesji i zezwoleń;
  • Osób zawierających umowę, dokonujących transakcji pod kątem posiadania umocowania do działania w imieniu kontrahenta.

Przy kontynuowaniu współpracy z kontrahentem pod kątem kryteriów formalnych weryfikujmy:

  • Regularnie status podatnika VAT oraz koncesje i zezwolenia;
  • Aktualność umocowania do działania w imieniu kontrahenta;
  • Wykaz podmiotów wykreślonych z rejestru jako podatnicy VAT.

Najważniejsze kryteria transakcyjne na etapie rozpoczęcia współpracy:

  • Transakcja została przeprowadzona bez ryzyka gospodarczego;
  • Płatności gotówką lub skorzystanie z obniżenia ceny w przypadku płatności gotówką, gdy wartość transakcji przekracza 15 000 zł;
  • Zapłata za towar przelewem na dwa odrębne rachunki bankowe, rachunek podmiotu trzeciego lub rachunek zagraniczny;
  • Cena oferowanego towaru przez kontrahenta znacząco odbiegała od ceny rynkowej bez ekonomicznego uzasadnienia;
  • Kontrahent posiadał siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej pod adresem, pod którym brak było oznak prowadzenia działalności gospodarczej;
  • Wymagany przez kontrahenta termin płatności był krótszy niż termin płatności oferowany przez innych dostawców z tej samej branży bez ekonomicznego uzasadnienia.

Więcej informacji na ten temat można uzyskać z dokumentu źródłowego na stronie MF.

W optymalizacji procesu weryfikacji dochowania należytej staranności podatnika VAT warto skorzystać z dedykowanych do tego celu programów informatycznych. W zautomatyzowaniu procesu weryfikacji kontrahentów doskonale sprawdzi się specjalistyczny program Hogart Czynny Podatnik VAT, który posiada takie funkcjonalności, jak weryfikacja kontrahentów w bazie VIES z przechowaniem wyników, możliwością sortowania i robienia wydruków, samoczynne informowanie o aktualnym statusie podatnika. Moduł jest zintegrowany z najpopularniejszymi programami ERP, takimi jak SunSystems, SAP, JD Edwards i innymi.

Artykuł sponsorowany