Każda dziewczyna, która w drugi dzień Świąt Wielkanocnych pojawi się wczesnym popołudniem w centrum Wilamowic, jest świadoma ryzyka wylądowania w wannie. Mimo to śmiergustnicy zawsze mają co robić. Zdjęcia ilustrujące kolorowe sceny z miasta w powiecie bielskim publikowane są później przez media na całym świecie jako ciekawostka dotycząca lokalnych tradycji świątecznych w Polsce.

Zwyczaj oblewania wodą nie tylko panien na wydaniu, czyli Śmigus-Dyngus, znany jest w całej Polsce, ale w podbielskich Wilamowicach od ponad dwustu lat kultywowany jest Śmirgust - lokalna i najbardziej kolorowa tradycja związana z Lanym Poniedziałkiem.

Kawalerowie zaczynają odwiedzać dziewczyny już w niedzielę wieczorem, ale na kulminacyjny moment czekają do poniedziałku. Po zakończeniu południowej mszy chłopcy przebrani w kolorowe stroje nawiązujące do tradycyjnych strojów flamandzkich polewają panny wodą w centrum Wilamowic.

Tradycja jest głęboko zakorzeniona w lokalnej historii i co roku niezależnie od pogody na wilamowickim rynku można spotkać barwny tłum przebierańców. Takie sceny zarejestrowaliśmy wczoraj, choć dzień do ciepłych nie należał.